Γράφει: Βαϊζίδου Χριστίνα, Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπεύτρια
Στο συμπόσιο του Πλάτωνα ο Αριστοφάνης, εκθειάζοντας τη σπουδαιότητα του έρωτα, παραθέτει την κοσμογονική εξήγηση της αέναης αναζήτησης του άλλου μας μισού: το ανθρώπινο σώμα κάποτε αποτελούνταν από δύο κεφάλια, τέσσερα χέρια και τέσσερα πόδια μέχρι που κάποια στιγμή ο Δίας προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ύβρεις των ανθρώπων και να τους αποδυναμώσει αποφάσισε να σχίσει το ανθρώπινο σώμα στα δύο, δημιουργώντας δύο διαφορετικούς μεν, ημιτελείς δε ανθρώπους, καταδικασμένους να αναζητούν μια ζωή το άλλο τους μισό.
Η έκφραση αυτή υπονοεί πως ένας άνθρωπος μόνος του δεν αποτελεί μια ολότητα. Λαμβάνουμε λοιπόν ασυνείδητα, το μήνυμα της προσωπικής μας ανεπάρκειας και έτσι η ευθύνη για τον έρωτα και συνάμα για την ευτυχία μας φεύγει από εμάς και μετατίθεται στον σημαντικό άλλο/άλλη που θα έρθει στη ζωή μας. Σε σενάριο παραμυθιού ο ήρωας ή η ηρωίδα βρίσκουν το άλλο τους μισό και μαζί ζουν “αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα” στην αιωνιότητα ενώ τίποτα δε δύναται να πάει στραβά.
Η αναζήτηση του συντρόφου, της αδερφής ψυχής, του άλλου μας μισού, καλύπτει την ανάγκη που έχουμε ως άνθρωποι- ως κοινωνικά όντα να ανήκουμε, να βρισκόμαστε δίπλα σε κάποιον που θα μας παράσχει την ελπίδα της ηρεμίας και της ολοκλήρωσης στη ζωή.
Αναζητούμε συνήθως σημάδια “συμβατότητας” όπως ένα κοινό σύστημα αξιών ή κοινές δραστηριότητες. Σε δεύτερο επίπεδο εξετάζουμε και την πιθανότητα να πρόκειται για κάποιον με τον οποίο θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε οικογένεια και να πορευτούμε μαζί στη ζωή. Και σίγουρα, αναλόγως της έντασης της ανάγκης μας για αγάπη αντικρίζουμε ορισμένα πράγματα πιο έντονα και εθελοτυφλούμε μπροστά σε άλλα. Σημαντικό παράγοντα για την ποιότητα της σχέσης αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο και η συγχώνευση ότι του εγώ μας αλλά των ονείρων μας.
Πριν από την κομβική αναζήτηση του άλλου μας μισού είναι αναγκαίο να στρέψουμε την προσοχή μας σε εμάς τους ίδιους, στις ανάγκες μας, στα όνειρά μας, τους φόβους και τις επιθυμίες μας. Αν δεν μπούμε στη διαδικασία να αναγνωρίσουμε από μόνοι μας τα κενά που θέλουμε να καλύψουμε διατρέχουμε τον κίνδυνο να καλύψουμε ψευδείς ανάγκες, ετερο- και όχι αυτοπροσδιοριζόμενες.
Πρέπει να τονιστεί ότι σε μία ερωτική σχέση θα πρέπει να αναπτυχθεί ενδεχομένως μία υγιής αίσθηση του ανήκειν αλλά όχι η παθολογική αίσθηση της συγχώνευσης των ταυτοτήτων των δύο ατόμων σε ένα. Το αντίθετο: η διατήρηση της ατομικής μας ταυτότητας διασφαλίζει τη διατήρηση της προσωπικής ελευθερίας και κατά αυτόν τον τρόπο τη συνειδητοποιημένη επιλογή της σύνδεσης με το σύντροφο. Για να μπορέσουμε να συνυπάρξουμε χρειάζεται πρώτα να “υπάρξουμε” από μόνοι μας σαν ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Τότε μόνο μπορούμε να κάνουμε μία ισότιμη σχέση, η οποία να βασίζεται στην επιθυμία μας να είμαστε με τον άλλο και όχι στην παραμονή σε μία σχέση από φόβο και ανασφάλεια.
“ Το Κομμάτι-που-λείπει καθόταν μοναχό του περιμένοντας
κάποιον να έρθει να το πάει κάπου. Κάποιοι του ταίριαζαν αλλά δε μπορούσαν να
κυλήσουν. Άλλοι μπορούσαν να κυλήσουν, αλλά δε του ταίριαζαν. Ένας δεν είχε
ιδέα τι σημαίνει ταίριασμα… Ώσπου μια μέρα, ήρθε κάποιος που φαινόταν
διαφορετικός.
– Τι θέλεις από μένα; ρώτησε το
Κομμάτι-που-λείπει.
– Τίποτα.
– Τι έχεις ανάγκη να σου δώσω;
– Τίποτα…
– Νομίζω πως αυτός που περίμενα είσαι εσύ, είπε το Κομμάτι-που-λείπει. Μήπως
είμαι το κομμάτι που σου λείπει;
– Όμως, δε μου λείπει κανένα κομμάτι, είπε το Μεγάλο Ο…
– Κρίμα, είπε το Κομμάτι-που-λείπει, ήλπιζα πως θα μπορούσα να κυλήσω μαζί σου.
– Δεν μπορείς να κυλήσεις μαζί μου, είπε το Μεγάλο Ο. Αλλά ίσως να μπορέσεις να
κυλήσεις μόνο σου…” (Το κομμάτι που λείπει συναντά το μεγάλο Ο, Sheldon
Allan Silverstein, 1998)
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
- Το κομμάτι που λείπει συναντά το μεγάλο Ο, Silverstein Shel, Εκδόσεις Δωρικός, 1998, ISBN: 9789602793930
- Baumeister R. F., & Leary M. R., 1995, The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation, Psychological Bulletin, 117, 497-529
- Krebs, Angelika, Zwischen Ich und Du. Eine dialogische Philosophie der Liebe, Frankfurt 2014, Suhrkamp
1η δημοσίευση: Animartists, http://www.animartists.com/2018/09/22/1-160/